Ik heb een depressie, wat nu?

Inhoudsopgave

Een depressie, wat betekent dat?

Wanneer je een depressie hebt, is er sprake van een stemmingsstoornis. Een depressie omvat een langere periode van intense somberheid en het verlies van interesse in de dagelijkse dingen en mensen om je heen. Er bestaan verschillende vormen en zwaarte van een depressie. Het kan variëren van lusteloosheid en vermoeidheid, tot niet meer eten en alleen maar of juist niet meer slapen. Bij ieder mens kan een depressie zich anders uiten.

Een belangrijke voetnoot is dat een sombere periode of een periode van neerslachtigheid niet direct hoeft te betekenen dat je een depressie hebt. Wanneer je een ingrijpende gebeurtenis meemaakt of een naaste verliest, is het een natuurlijke reactie om een periode van verdriet (rouw) door te maken. En wanneer de dagen korter worden en het weer grauwer wordt, hebben veel mensen last van een dalend energiepeil. We spreken echter pas van een klinische depressie waneer deze diagnose volgens de DSM-IV gesteld wordt door een professional.

Kenmerkend voor een stemmingsstoornis is dat er geen gebeurtenis vooraf hoeft te gaan aan een depressieve episode. Er is sprake van langdurige desinteresse, veranderende eetlust, extreme vermoeidheid, gevoel van hulpeloosheid, concentratieproblemen en soms suïcidale gedachten.

Heb ik een depressie?

Wanneer je je herkent in bovenstaande symptomen, kan er sprake zijn van een depressie. Ga voor jezelf na of er een ingrijpende gebeurtenis in je leven is voorgevallen waar jouw emoties een reactie op zijn. Houdt de somberheid langdurig stand? Belemmert het je in je dagelijks functioneren, voel je je eenzaam en heb je geen interesse in de mensen om je heen? Is er sprake van suïcidale gedachten? Wanneer je herkent in bovenstaande symptomen is het raadzaam om hulp te vragen aan je huisarts of behandelend arts.

Hoewel er veel online tests te vinden zijn, kan namelijk alleen een arts of specialist echt vaststellen of je een depressie hebt. Immers, iemand die somber is, hoeft nog geen depressie te hebben en wanneer je je moeilijk kan concentreren of lusteloos bent, kan dat natuurlijk ook andere oorzaken hebben.

Wie kan een depressie vaststellen?

Een depressie wordt vastgesteld aan de hand van de DSM-IV. Wanneer er sprake is van twee kernsymptomen en daarnaast nog minstens vier van de overige symptomen, kan er worden gesproken over een depressie. Tegenwoordig kan een huisarts, aan de hand van de DSM-IV een diagnose stellen. Wanneer er echter sprake is van een klinische depressie (zonder concrete aanleiding) is het raadzaam je te laten onderzoeken door een instelling van de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg, zoals GGZ. Een psycholoog of psychiater heeft de mogelijkheden om een uitgebreid onderzoek te doen en samen met jou te kijken welke behandeling of medicijnen het beste passen bij jouw situatie.

Verschillende oorzaken van een depressie

Wetenschappers denken dat depressie ontstaat door een samenspel van biologische, sociale en psychische factoren. Een reden van de depressie kan zijn dat het onderdeel is van een persoonlijkheidsstoornis zoals borderline, een bipolaire stoornis of schizofrenie. Het kan echter ook ontstaan door sociale factoren: ook door langere afzondering, eenzaamheid en een verlies van eigen waarde kan een depressie optreden.

Veel mensen maken een depressieve periode door wanneer zij een dierbare verliezen. Een periode van rouw is normaal in het leven. Wanneer echter de balans niet teruggevonden wordt, kan het zijn dat zich een depressie ontwikkelt.

De kans op terugval na een eerste depressie is ongeveer 30%. Na een tweede depressie neemt deze kans toe tot 75% en voor personen met drie depressies is de kans ongeveer 90% dat zij opnieuw met een depressie geconfronteerd zullen worden. Een depressieve stemmingsstoornis kan dus een regelmaat terugkerend probleem zijn.

Is een depressie erfelijk?

Onderzoekers hebben geen genetische afwijking gevonden als belangrijkste oorzaak van een depressie. Het is dus niet gezegd dat een depressie erfelijk is. Uit onderzoek is gebleken dat slechts 37% van een depressie een genetisch verband heeft. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat persoonlijkheid en sociale factoren een grotere rol spelen in het al dan niet ontwikkelen van een depressie. Hoe je jouw persoonlijkheid hebt ontwikkeld en hoe je leven eruit ziet, kunnen dus bepalende factoren zijn betreft het al dan niet ontwikkelen van een depressie.

Wat is een postnatale depressie?

Een postnatale depressie is een depressie die vrouwen kunnen ontwikkelen na hun bevalling. Het komt vaak voor dat vrouwen de eerste dagen na de bevalling last hebben van huilbuien, prikkelbaarheid en slapeloosheid. ‘Kraamtranen’ worden die dagen in de volksmond genoemd. Niets om je druk over te maken, maar liefst 50% tot 80% van alle vrouwen die een kind krijgen, hebben hier last van. Dit gaat na een paar dagen vanzelf over.

Maar wat als het niet over gaat? Sommige vrouwen zijn maandenlang somber, prikkelbaar en angstig. Het komt voor bij ongeveer 13% van de pas bevallen vrouwen. Bovendien is de kans op herhaling bij een tweede zwangerschap groter. Wanneer er sprake is van een postnatale depressie kan dit grote gevolgen hebben voor jezelf maar ook voor het hechtingsproces van je baby. Veel vrouwen kampen met grote schuldgevoelens over hun somberheid; het is toch juist een periode van blijdschap?

Wanneer er sprak is van een postnatale depressie, kun je hiervoor behandeling krijgen. Trek op tijd aan de bel voor hulp. Een combinatie van medicatie, therapie en contact met lotgenoten kan je door deze moeilijke periode heen helpen.

Hoe ga ik om met een depressie?

Wanneer er sprake is van een depressie is de eerste stap om hulp te gaan zoeken van een professional. Bij de huisarts kun je ondersteuning krijgen van een praktijkondersteuner, maar de huisarts kan je ook doorsturen naar een gespecialiseerde instelling. Een combinatie van therapie en medicatie kan je helpen om je beter te voelen.

Gelukkig kun je zelf ook dingen doen om een depressie te voorkomen en tegen te gaan. Bij een depressie is het belangrijk om voldoende te blijven bewegen. Hierdoor komt er endorfine vrij in je hersenen wat dezelfde werking heeft als een antidepressiva. Zorg voor voldoende beweging bij voorkeur in de buitenlucht. Door buiten te zijn, neem je vitamine B in je op, wat helpt om de sombere gevoelens te verminderen. Zorg daarnaast voor een gestructureerde dagindeling met vaste eetmomenten en rustmomenten en behoudt contact met je vrienden en familie, ook als je daar geen behoefte aan hebt. Naast je eigen netwerk zijn er veel lotgenoten groepen waar je aan kan deelnemen om elkaar te steunen en van elkaar te leren hoe beter om te gaan met je depressie.

Vermijd ten slotte alcohol en drugs. Het gebruik van alcohol en/of drugs kan de klachten vergroten waardoor je de grip op je emoties sneller kwijtraakt.

Wat is manisch-depressief?

Hoe behandel je een depressie?

Uiteraard is voorkomen beter dan genezen. Wanneer je echter toch in een depressie terecht bent gekomen, is het goed om te weten dat er verschillende manieren zijn om een depressie te behandelen.

Cognitieve gedragstherapie

Een veel voorkomende vorm van behandeling is de cognitieve gedragstherapie. Tijdens de individuele cognitieve gedragstherapie staan jouw gedachten, opvattingen, herinneringen en fantasieën (cognities) centraal. Zij bepalen immers grotendeels hoe je in het leven staat en hoe je verschillende gebeurtenissen beleeft. Samen met een therapeut ga je onderzoeken op welke wijze en waardoor jouw waarnemingen ‘gekleurd’ worden en hoe je dit kan ombuigen. Soms wordt deze therapie ingezet in combinatie met medicatie.

Groepstherapie

Ook is het bij veel gespecialiseerde instellingen binnen de geestelijke gezondheidszorg mogelijk om groepstherapie te volgen. Tijdens groepstherapie zul je in kleine groepen met lotgenoten methodisch aan de slag gaan met jouw problematiek.

Lichttherapie

Lichttherapie is een bewezen effectieve behandelvorm voor stemmingsklachten. Er is al langer bekend dat lichttherapie positief effect kan geven bij cliënten met een depressieve stoornis met een seizoensgebonden patroon. Bij lichttherapie word je blootgesteld aan een kunstmatig licht, wat een helende werking heeft, net zoals bij de vitamine B die de zon vrijgeeft.

Depressie en medicatie

Bij veel mensen is het wenselijk om naast de behandeling ook medicatie te gebruiken om de depressie te bestrijden. Er zijn veel verschillende soorten medicatie, welke worden ingezet afhankelijk van de bijwerkingen, risico’s en werking. Elk lichaam reageert weer anders op medicatie, zeker wanneer je het slikt in combinatie met andere medicijnen en/of andere geestelijke of lichamelijke problemen. Laat je dus altijd informeren door een gespecialiseerde arts wanneer je overgaat tot inname van medicatie. Soms kan het even duren voordat je samen met de specialist de juiste medicatie hebt gevonden.

Er zijn verschillende vormen van antidepressiva. We spreken van de klassieke antidepressiva of selectieve serotoninetheropnameremmers. Beiden hebben een effectieve werking. Hoewel antidepressiva niet verslavend is, zijn er wel vaak bijwerkingen om rekening mee te houden. Veelvoorkomende bijwerkingen zijn: sufheid, slaperigheid, een droge mond, wazig zien, duizelingen, misselijkheid, hoofdpijn, transpireren, hartkloppingen, verstopping en afname van seksuele gevoelens.

Na vier tot zes werken gaan veel mensen effect merken van de medicatie en zal de depressie naar de achtergrond vervagen. Tot die tijd wordt er ook regelmatig gebruik gemaakt van slaapmedicatie of kalmeringsmiddelen in afwachting van de werking van de antidepressiva.

Mijn partner heeft een depressie, wat nu?

Niet alleen degene met een depressie lijdt onder deze stemmingsstoornis, ook voor vrienden, familie en vooral de partner van die persoon kan het erg zwaar zijn. Wanneer je partner een depressie heeft, is er vaak sprake van een negatieve sfeer. Het kan lijken alsof je partner geen interesse meer heeft in wat jij doet en voelt, de communicatie is lastig en er kan sprake zijn van een afhankelijke rol. Het kan een behoorlijke impact op de relatie hebben.

Wanneer je partner depressief is, is het belangrijk om te onthouden dat het een ziekte is. Probeer uitspraken en stemmingen tijdens een depressieve episode in de juiste context te zien en zorg voor genoeg afleiding. Blijf je partner aanmoedigen om samen dingen te ondernemen en zorg ook voor genoeg tijd voor jezelf. Er zijn verschillende organisaties die ondersteuning bieden aan de partners van iemand met een depressie en ook zijn er loggenoten groepen voor partners. Probeer begripvol en liefdevol te blijven, maar bewaak uiteraard je eigen grenzen goed.

Bekende mensen met depressies

Wanneer je een depressie hebt, wil dat niet zeggen dat je niet kan functioneren in het leven. Dankzij therapie en medicatie lukt het veel mensen om goed te blijven functioneren ondanks hun depressieve episodes. Wist je dat er een aantal beroemdheden zijn die ondanks hun terugkerende depressies erg succesvol zijn? Denk bijvoorbeeld aan Ellen Degeneres, de beroemde talkshow host uit Amerika, acteurs Brad Pitt en Jim Carrey en zelfs de schrijfster van Harry Potter kampt met depressies.

Taboe doorbreken

Hoewel het lijden aan depressies voorheen niet vaak werd gedeeld en gezien werd als een taboe, is er in de huidige maatschappij steeds meer ruimte voor dit thema. Doordat beroemdheden zich uitspreken, wordt een depressie steeds meer geaccepteerd als onderdeel van het leven. Door er open over te praten met elkaar, zorgen we samen dat mensen met een depressie op tijd de juiste hulp kunnen en durven gaan zoeken.

Depressies zijn helaas ook een bekend fenomeen onder pubers. Door de hoge druk die je kan voelen in die kwetsbare periode kan zich een depressie ontwikkelen. Onlangs is er een tv-serie verschenen die het onderwerp depressie en suïcide onder jongeren op een ingrijpende manier onder de aandacht heeft gebracht: 13 reasons why, te zien op Netflix. In 13 reasons why laat de 15-jarig Hannah met 13 cassettetapes horen en zien hoe zij haar middelbareschooltijd heeft ervaren en wat haar ertoe heeft gebracht een onherroepelijke keuze te maken. Hoewel sommige critici vinden dat de serie juist aanzet tot verkeerde gedachten, is het een indrukwekkende manier om het gesprek te starten onder jongeren over somberheid en eenzaamheid. Nog nooit was depressie zo’n veelbesproken item op middelbare scholen.

Meer weten?

Heb je na het lezen van deze blog nog vragen of wil je meer weten over begeleiding bij depressie, thuis of op locatie, vanuit Thuys? Neem dan gerust contact met ons op via onze contactpagina. We staan je graag te woord om met je te kijken wat je nog wilt weten en op welke manier wij jou eventueel kunnen helpen.