Een gastouders is iemand die in huiselijke sfeer kinderen opvangt. Soms hebben gastouders zelf ook kinderen, waardoor de gastkinderen gewoon meedraaien in de dagelijkse structuur van het gezin.
Een gastouder valt in Nederland onder de kinderopvang. Met kinderopvang bedoelen we opvang waarvoor betaald moet worden. Een gastouder is in de meeste gevallen aangesloten bij een gastouderbureau. Voor gastouderopvang betaal je een tarief van € 6,10 per kind per uur excl. eten/drinken of € 6.35 incl. eten/drinken. Dit uurtarief is opgebouwd uit € 1,10 bureaukosten en € 5,00/€ 5,25 vergoeding voor de gastouder.
Gastouderopvang is formele vorm van kinderopvang. Dat houdt in dat je, als je aan de voorwaarden voldoet, aanspraak kunt maken op kinderopvangtoeslag en maandelijks een bedrag kan terugkrijgen van de belastingdienst.